III Konferencja Sekcji Obserwatorów Komet PTMA

„Parametry fizyczne określające komety a obserwacje morfologiczne”
26 – 28 X 2001 Kraków

Rozpoczęcie konferencji nastąpiło w piątek 26 października o godzinie 16. Konferencję otworzył Prezes PTMA, dr Henryk Brancewicz witając wszystkich przybyłych. Po przedstawieniu planu konferencji przystąpiono do prezentacji materiałów fotograficznych dotyczących komet, wykonanych przez członków SOK. Przedstawiane zdjęcia wzbudziły dyskusję na temat metodologii fotografowania komet i innych problemów obserwacyjnych.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W sobotę o godzinie 10:00 wszystkich zebranych przywitał Prezes PTMA, dr Henryk Brancewicz, wyrażając zadowolenie z jej ponownego zorganizowania i licznie zgromadzonych uczestników. Zostało zaznaczone, że niniejsza III Konferencja SOK poświęcona jest postaci wybitnego polskiego astronoma i opiekuna naukowego Sekcji, obecnego na sali prof. dr hab. Konrada Rudnickiego, z okazji 75 rocznicy urodzin. Dr Brancewicz przedstawił życiorys jubilata, zaznaczając jego wybitne osiągnięcia naukowe. Następnie wręczono Profesorowi album „Inne Światy” oraz bukiety kwiatów.

Część naukową Konferencji rozpoczął referat właśnie prof. dr hab. Konrada Rudnickiego p.t. „Kometa 26P/Grigga-Skjellerupa”. Przedmiotem prelekcji była kometa krótkookresowa 26P/Grigga-Skjellerupa, obserwowana przez prelegenta w latach 1966-67 w obserwatorium na Mt.Palomar. Została przedstawiona historia odkrycia komety i jej obserwacje, oraz dane obserwacyjne jej dotyczące. Prelegent przedstawił także obecny stan wiedzy dotyczący omawianego ciała niebieskiego oparty zarówno na obserwacjach naziemnych, jak też pochodzących z badań sondy kosmicznej „Giotto”.

Kolejna grupa referatów dotyczyła materii pozaziemskiej (w tym kometarnej) dostępnej badaniom w laboratoriach ziemskich. Grupa ta składała się z trzech powiązanych tematycznie referatów pod zbiorczym tytułem „Minerały i skały, meteoryty Księżyca, Marsa, planetoid, komet i pyłów kosmicznych”.

Jako pierwszy prelegent z omawianego tematu wystąpił prof. dr hab. Andrzej Manecki. Opisał zjawisko przelotu meteoroidu przez atmosferę ziemską, po czym przedstawił klasyfikację meteorytów ilustrowaną wieloma przykładami. Prelegent opisał także pyły kosmiczne i sposoby ich badania. Omówiono także pokrótce skały księżycowe i lód kosmiczny.

Kolejnym z prelegentów był mgr Marek Łodziński, który opisał sposoby rozpoznawania materii meteorytowej zarówno dostępne w warunkach domowych, laboratorium szkolnego, jak też bardziej zaawansowanej aparatury. Opisano także mikro- i makroskopowe metody badania składu chemicznego meteorytów.

Jako ostatnia z omawianej grupy prelegentów wystąpiła Magdalena Żmudzka, która opisała obecny stan wiedzy o planetoidach i kometach oraz o ich związkach a meteorytami.

W czasie krótkiej przerwy, która potem nastąpiła, przewodniczący Sekcji Meteorów i Meteorytów PTMA Jarosław Bandurowski zaprezentował zebranym wybór fragmentów kilkunastu meteorytów.

Po przerwie wysłuchaliśmy referatu dra Krzysztofa Ziołkowskiego pt. „Spuścizna po komecie Rudnickiego”. Prelegent na szerokim tle budowy Układu Słonecznego przedstawił związek między obiektami z Pasa Kuipera i Centaurami z jednej strony, a Kometą Rudnickiego (1967 II), kometą Enckego (2P) oraz szeregiem rojów meteorowych z drugiej, które to roje wraz z dwiema wymienionymi kometami tworzą tzw. „kompleks Taurydów”. Przedstawiono hipotetyczną ewolucję wymienionych obiektów wiążącą je z rozpadem dużej planetoidy z grupy Centaurów kilka tysięcy lat temu.

Wszystkie referaty wywołały ożywioną dyskusję zgromadzonych.

Po wysłuchaniu omówionych referatów ogłoszono dwugodzinną przerwę, po której uczestnicy Konferencji zebrali się na dyskusji poświęconej problemom obserwacji komet. Dyskusja ta trwała ponad dwie godziny. Wnioski na niej uchwalone podane zostaną w dalszej części niniejszego sprawozdania.

Wieczorem wszyscy uczestnicy Konferencji udali się do Obserwatorium UJ „Fort Skała”. Tym razem pogoda dopisała, jednak jaśniejący na niebie Księżyc uniemożliwił przeprowadzenie obserwacji komet. Uczestnicy wycieczki zapoznali się z instrumentami używanymi do obserwacji komet oraz z bogatą i interesującą kolekcją meteorytów znajdującą się w obserwatorium.

W niedzielę, w trzecim i zarazem ostatnim dniu Konferencji swoje referaty przedstawiali członkowie SOK. Obrady rozpoczęto o godzinie 10 referatem dra Tomasza Ściężora „C/2001 A2 (LINEAR) – kolejna rozsypująca się kometa”. W referacie przedstawiono zmiany parametrów obserwacyjnych komety C/2001 A2 (LINEAR) w ciągu kilku miesięcy 2001 roku zarówno na podstawie obserwacji wykonanych na świecie, jak też w SOK. Na tej podstawie podjęto próbę zrekonstruowania parametrów fizycznych jądra komety oraz jego ewolucji. Postawiono tezę o obrocie precesyjnym jądra, który odzwierciedlił się w okresowych zmianach obserwowanych parametrów. Jako ostatni prelegent wystąpił Paweł Maksym z referatem „Amatorskie obserwacje komet w Hiszpanii”. Prelegent przedstawił relację ze swojego pobytu w Hiszpanii, gdzie mógł zapoznać się z działalnością tamtejszych miłośników astronomii. Został przedstawiony realizowany przez nich program obserwacyjny. W dyskusji omówione zostały możliwości współpracy między naszymi Sekcjami.

Obydwa referaty wywołały ożywioną dyskusję.

Na zakończenia przedyskutowano szereg problemów dotyczących działalności Sekcji w nadchodzącym okresie.

Konferencja zakończyła się o godzinie 14. Była niezwykle udana i owocna!

Wnioski podane w trakcie dyskusji
• Należy utrzymać wysoki poziom edytorski „Komeciarza”
• Należy dążyć do zaktywizowania członków SOK, głównie poprzez publikowanie ich artykułów w „Komeciarzu”
• W celu ułatwienia używania „Komeciarza” w trakcie obserwacji należy do każdego zestawu mapek obserwacyjnych dodawać ich kopie na luźnych kartkach, bez podawania jasności gwiazd porównania.

Uczestnicy konferencji

1. Ulrika Babiakova, Bańska Bystrzyca (Słowacja)
2. Jarosław Bandurowski, Zabrze
3. Leszek Benedyktowicz, Kraków
4. Andrzej Binkiewicz, Kępie
5. Jerzy Bohusz, Gdynia
6. Aleksander Bojkowski, Kraków
7. Henryk Brancewicz, Kraków
8. Wojciech Burzyński, Czarna Białostocka
9. Marcin Filipek, Jerzmanowice
10. Kamila Glinkowska, Łódź
11. Jarosław Grolik,,Woźniki
12. Marek Kubala, Kraków
13. Maciej Kwinta, Kraków
14. Marian Legutko, Gliwice
15. Marek Łodziński, Kraków
16. Witold Łukasik, Tarnów
17. Wojciech Łukasik, Tarnów
18. Paweł Maksym, Łódź
19. Andrzej Manecki, Kraków
20. Agnieszka Nowak, Nawojowa Góra
21. Lesław Peters, Kraków
22. Aleksandra Pilecka, Gdynia
23. Witold Piskorz, Kraków
24. Janusz Płeszka, Kraków
25. Konrad Rudnicki, Kraków
26. Teresa Rudnicka, Kraków
27. Anna Szczerba, Tarnów
28. Tadeusz Szufa, Oświęcim
29. Tomasz Ściężor, Kraków
30. Łukasz Walec, Stalowa Wola
31. Stanisław Winiarski, Partizanske (Słowacja)
32. Krzysztof Ziołkowski, Warszawa
33. Magdalena Żmudzka, Kraków

 

Sprawozdanie opracował dr Tomasz Ściężor